رجوع پس از بخشش مهریه
رجوع پس از بخشش مهریه، نوشته پیش رو توسط وکیل خانواده در خصوص رجوع پس از بخشش مهریه و روشهای بخشیدن مهریه برای اشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. بخشش مهریه یعنی بخشیدن مهریه یا بری کردن ذمه مرد از مهریه می باشد. بذل و بخشش مهریه توسط زوجه ممکن است با سند رسمی و همچنین سند عادی امکان پذیر است که هر کدام از آنها تبعات خاص خود را دارد.
در صورتیکه زن قصد طلاق داشته باشد و مرد با طلاق موافق نباشد، می تواند با بذل و بخشش مهریه و یا پرداخت مبلغی کمتر یا بیشتر از مهریه توافق شوهر را برای طلاق جلب نماید.
بذل مهریه در طلاق خلع
بذل مهریه در طلاق خلع : کلمه خلع، به معنی جدا کردن و کندن می باشد. جدایی زن و شوهر از یکدیگر در بیان قرآن کریم به کندن لباس تشبیه شده است و در اصطلاح حقوق طلاق خلع به معنای رها ساختن زوجه از زوجیت در قبال بذل مهریه از طرف زن به مرد است .
مطابق ماده 1146 قانون مدنی طلاق خلع آنست که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در قبال بذل مهریه یا مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد اعم از آنکه مال مزبور عین مهریه باشد یا معادل آن یا کمتر با بیشتر.
کراهت زوجه از زوج عنصر اساسی طلاق خلع است و در طلاق خلع می بایست کراهت باید از ناحیه ی زوجه باشد نه از ناحیه ی زوج یا هر دو . موضوع بذل مهریه طلاق در طلاق خلعی هر چیزی ممکن است باشد مانند عین باشد یا منفعت.
بذل و بخشش مهریه در طلاق مبارات
بذل و بخشش مهریه در طلاق مبارات : آنست که از کراهت از ناحیه ی هر دو ( زوج و زوجه) باشد در این صورت عوض نباید زائد بر مهریه باشد و در اصطلاح حقوق مبارات نوعی طلاق بائن است که در آن به کراهتی که زوجین نسبت به همدیگر دارند در قبال بخشش تمام مهریه و یا بخشی از مهریه از سوی زن، زوج او را طلاق می دهد.
بذل و بخشش مهریه در طلاق به علت عسر و حرج
بذل و بخشش مهریه در طلاق به دلیل عسر و حرج : مطابق ماده 1130 قانون مدنی در صورتی که ادامه رابطه زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد می تواند با مراجعه به حاکم شرع تقاضای طلاق نماید. چنانچه عسر و حرج زوجه در دادگاه احراز شود، دادگاه می تواند شوهر را اجبار به طلاق کند و در صورتیکه اجبار زوج به طلاق امکانپذیر نباشد زن به اجازه دادگاه طلاق داده می شود.
در صورتی که عسر و حرج زوجه محرز شود نیازی به بذل و بخشش مهریه نیست. بنابراین در حال حاضر و با توجه به مدلول ماده 1130 قانون مدنی و تبصره الحاقی مصوب 14 / 8 / 1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام و عدم اشاره به ضرورت بذل تمام یا بخشی از مهریه تردیدی وجود ندارد که در صورت احراز عسر و حرج در دادگاه برای صدور حکم طلاق زوجه نیازی به بذل مهریه از سوی زوجه نیست.
رجوع پس از بخشیدن مهریه
یکی از مشکلات شایع در بعضی خانواده ها، بر سر میزان مهریه یعنی کاهش مهریه است و اینکه کاهش مهریه در چه قالب حقوقی باشد که در جامعه حقوقی کشور ما، مورد بحث بوده است که از میان تاسیسات حقوقی مطرح برای بخشش مهریه می توان ابراء ذمه زوج، اقرار به وصول مهریه، هبه و بذل می توان اشاره نمود که انتخاب هر یک از آنها آثار و تبعات حقوقی خاص را دارد.
از نظر قانون مدنی برای میزان مهریه حداقل و حداکثری تعیین نشده است و برای کاهش یا افزایش آن محدودیتی وجود ندارد و همچنین اگر حین نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد عدم ذکر مهریه، خللی به عقد نکاح وارد نمی کند. بنابراین با توجه به ماده 10 قانون مدنی و ماده 1080 قانون مدنی تعیین میزان مهریه به هر میزان صحیح است.
از میان عقودی که برای تنظیم اسناد مربوط به بخشش مهریه مورد استفاده قرار می گیرد می توان به 1 – اقرار به وصول مهریه 2 – ابراء ذمه زوج 3 – هبه 4 – بذل مهریه اشاره کرد.
روشهای بخشدن مهریه :
1 – اقرار به وصول مهریه
اقرار به وصول مهریه شایعترین نوع تنظیم سند در دفاتر اسناد رسمی برای بخشش مهریه یا کاهش مهریه است در این خصوص زوجه در دفتر خانه اقرار می نماید که تمام یا بخشی از مهریه خود را در سند ازدواج دریافت کرده است هر چند در ماده 1277 قانون مدنی به غیر مسموع بودن انکار بعد از اقرار تصریح گردیده است.
اما مطابق تبصره ماده 70 قانون ثبت اگر کسی به موجب سند رسمی اقرار به اخذ وجه یا مالی کرده یا تادیه وجه یا تسلیم مالی را تعهد نموده، مدعی شود که اقرار یا تعهد در مقابل سند رسمی یا عادی یا حواله یا برات یا چک یا فته طلبی بوده است که طرف معامله به او داده آن تعهد انجام نشده و یا حواله یا برات یا چک یا فته طلب پرداخت نگردیده است این دعوا قابل رسیدگی خواهد بود.
چنانچه ثابت شود که اقرار زن اشتباه یا فاسد بوده است اقرار او دارای اعتبار نخواهد بود. بنابراین با اثبات این موارد رجوع پس از بخش مهریه امکان پذیر است و زن با مراجعه به مراجع قضائی میتواند ، عدم وصول مهریه را اثبات نماید بر خلاف ابراء که اثبات آن از نظر موضوعی منتفی است.
2 – ابراء ذمه زوج
ابراء در لغت به معنای بهبود و تندرست گردانیدن و در حقوق ایقاعی است که نتیجه اش اسقاط اثر حقوقی است و با قصد و رضای یکجانبه صورت می گیرد خواه در برابر عوض باشد خواه نباشد. مطابق ماده 289 قانون مدنی ابراء، عبارتست از این که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر کند. در ابراء مهریه زن باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و درخواست تنظیم سند مبنی بر ابراء ذمه زوج را درخواست کند.
مانند اینکه زوجه اقرار کند که مهریه ام را ابراء میکنم و زوج از مهریه بری الذمه می باشد. و متعاقب اقرار زوجه سر دفتر اقدام به تنظیم سند ابراء مهریه می نماید. در ابراء مهریه زوجه نمی تواند به مهریه رجوع نماید و حق رجوع پس از بخشش مهریه امکان پذیر نیست.
بیشتر بخوانید : مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت
3 – هبه مهریه
هبه در لغت یعنی تملیک مجانی اموال است هر بخششی را می توان هبه نامید. مطابق ماده 795 قانون مدنی عقد هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجانا به کس دیگر تملیک می کند. بدین ترتیب ممکن است زوجه در مراجعه به دفتر اسناد رسمی جهت بخش مهریه، کلمه هبه را به کار می گیرد.
در این مورد همانند سایر اشکال هبه، تکلیف شوهر در پرداخت مهریه از بین نمی رود چرا که زوجه می تواند تحت شرایطی از هبه مذکور رجوع، و مهریه خود را درخواست نماید، مگر اینکه طرفین عقد هبه، در ضمن عقد خارج لازمی عدم رجوع هبه شرط شده باشد در اینصورت هبه غیر قابل رجوع خواهد بود.
البته در مورد هبه اختلاف نظر و آراء متناقض دیده می شود. عده ای از قضات معتقدند با عنایت به مقررات هبه واهب می تواند به آنچه بخشیده رجوع کند و امکان رجوع پس از بخشش مهریه را قبول دارند و بعضی دیگر با استناد به ماده 806 قانون مدنی هر گاه دائن طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد امکان رجوع پس از بخشش مهریه را نپذیرفته اند.
- در مورد هبه معوض اگر بخشش مهریه در مقابل مالی یا انجام عملی باشد رجوع امکان پذیر می باشد و زن همیشه می تواند به ما بذل رجوع کند.
- اگر نوع هبه معوض نباشد رجوع از هبه امکان پذیر نیست (اختلاف نظر دیده شده است).
4 – بذل مهریه
بذل در لغت به معنای عطا، کرم، بخشش تعریف شده است. بذل مالی است که در طلاق خلع و مبارات زن به مرد می بخشد و طلاق می گیرد. بذل را “فدیه” هم می گویند. بذل مهریه صرفا در ارتباط با طلاق خلع و مبارات و در مواد 1145 و 1146 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است و مستنبط از مواد فوق، در طلاق خلع زن در مدت عده حق رجوع به ما بذل ( مهریه ) و مرد حق رجوع به زوجه را دارد.
پس زن حق دارد به مهریه رجوع کند که در نتیجه حق رجوع به زوجه برای شوهر ایجاد می گردد و در اثر رجوع زن به مهریه، مالکیت شوهر بر مهریه از بین می رود و دوباره زن مالک آن می شود. پس در طلاق خلع و مبارات امکان رجوع پس از بخشش مهریه وجود دارد.
آیا بذل مهریه قابل رجوع است؟
هرگاه بذل مهریه در قبال طلاق صورت گرفته باشد، زن می تواند به مهریه خود رجوع کند و رجوع به مهریه تنها در طلاق خلع و مبارات و فقط در زمان عده امکانپذیر است،پس زن میتواند مهریه خود را طلب کند و طلاق به طلاق رجعی تبدیل می شود.
جهت مشاوره حقوقی در خصوص رجوع پس از بخشش مهریه با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
