مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک

مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک

مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک، اگر تصرف ملک دیگری و یا استفاده از اموال دیگری بدون رضایت مالک باشد، می توان اجرت المثل ایام تصرف ملک را مطالبه نمود. به این مبلغ که به عنوان استفاده از مال دیگری، به مالک ملک پرداخت می شود اجرت المثل ایام تصرف می گویند.

میزان اجرت المثل ایام تصرف با توجه به نوع مال، شرایط روز و شدت استفاده محاسبه می گردد. اگر متصرف ملک یا مال از پرداخت اجرت المثل مال امتناع نماید، مالک می تواند نسبت به ثبت دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام تصرف اقدام نماید.

بنابراین، در صورت وجود قرارداد و تعیین میزان آن در قرارداد میزان آن محاسبه و به مالک پرداخت می شود که در اصطلاح حقوقی به آن اجرت المسمی می گویند. اما اگر در قرارداد میزان آن تعیین نشده یا اگر قراردادی بین آنها وجود نداشته باشد میزان آن با جلب نظر کارشناسی تعیین می شود که در اصطلاح حقوقی به آن اجرت المثل می گویند.

مراحل مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک

يكي از پرونده های شایع در محاکم دعوی اجرت المثل زمان تصرف است. بدین معنی، كه يك طرف دعوي، طرف ديگر را از عوض منافع ملک محروم کرده است. در تعيين ميزان اجرت المثل نظر كارشناس بسیار اهمیت دارد، زيرا منظور خواهان از طرح دعوي و مطالبه حق، مبلغي است كه آن مبلغ را كارشناس تعيين مي نمـايد. عنوان خواسته در پرونده مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک با جلب نظر کارشناس به انضمام کلیه هزینه ها و خسارات دادرسی می باشد.

بعد از ثبت دادخواست و در اولین جلسه دادرسی برای محاسبه دقیق اجرت المثل ایام تصرف قرار کارشناسی صادر می گردد. بعد از صدور قرار کارشناسی مهلتی تعیین می شود که خواهان دعوا نسبت به پرداخت حق الزحمه کارشناسی اقدام نماید و اگر خواهان دعوا در مهلت مقرر شده نسبت به پرداخت حق الزحمه اقدام ننماید، قرار ابطال دادخواست صادر می شود.

بعد از آن قرار کارشناسی به کارشناس اعلام می گردد و کارشناس رسمی دادگستری مکلف است در مهلت تعیین شده نظر خود را به دادگاه تقدیم کند. بعد از وصول نظریۀ کارشناسی، نظریه کارشناس به خواهان و خوانده دعوا ابلاغ می شود تا ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ به دفتر دادگاه مراجعه نمایند و نظریه کارشناسی  را ملاحظه و نظر خود را به صورت کتبی به دادگاه اعلام نمایند.

هر گاه به نظریه کارشناسی اعتراض وارد نگردید و نظریۀ مزبور با اوضاع و احوال معلوم و محقق مورد کارشناسی مطابقت داشته باشد، دادگاه مبادرت به صدور رای می نماید ولی اگر به نظزیه کارشناس اعتراض شود قرار ارجاع امر به هیئت کارشناسی ( 3 نفره )  صادر  می گردد.

مرجع صالح برای رسیدگی اجرت المثل ایام تصرف

دادگاه صالح برای مطالبه اجرت المثل ایام با توجه به مبلغ خواسته حسب مورد ممکن است در صلاحیت شورای حل اختلاف یا دادگاه باشد. اگر مبلغ اجرت المثل  20 میلیون یا کمتر از 20 میلیون تومان باشد پرونده برای رسیدگی به شورای حل اختلاف ارسال میشود. ولی اگر اجرت المثل ایام تصرف بالاتر از 20 میلیون تومان باشد در صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی محل ملک می باشد.

نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام تصرف

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی استان تهران

با سلام احتراماً به استحضار عالی می رساند : موکل مالک یک آپارتمان از پلاک ثبتی 43577 اصلی بخش یک تهران می باشد و با عنایت به اینکه خوانده محترم بموجب دادنامه شماره 8787 صادره از شعبه نهم کلاسه پرونده 970313 بعنوان مستاجر بوده است و مستاجر از تاریخ انتقال رسمی ملک هیچگونه قراردادی با موکل ندارد.

بدین منظور خوانده محترم از تاریخ 2/2/1397 هیچگونه اجاره ای پرداخت نکرده است. لذا، محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف از تاریخ  02 / 01/  1398 لغایت صدور حکم  با احتساب کلیه خسارات دادرسی مستدعیست.

اجرت المثل ایام تصرف ملک مشاع

در صورتی که ملک مورد اختلاف مشاع باشد با توجه به اینکه مالکین مشاع در جزء جزء مال شریک هستند اگر یکی از مالکین بدون اجازه و رضایت سایر شرکاء ملک را تصرف کند و توافقی درباره نحوه تصرف و استفاده خودشان بر ملک نداشته باشند شما می توانید علاوه برخلع ید، اجرت المثل ایام تصرف را مطالبه کرد.

مطابق قوانین حقوقی در مال مشاعی تمامی مالکین مشاعی به تناسب سهم خود در تمام اجزاء آن مال شریک هستند و هریک از شرکا برای تصرف در دخل و تصرف، باید از سایر شرکاء یا وراثین ملک اجازه کسب کنند. در مال مشاعی ممکن است برخی از شرکاء ملک یا وراث بدون اجازه دیگران  اقدام به دخل و تصرف در مال بنماید.

به عنوان مثال اگر یکی از وراث بدون اجازه سایر ورثه در مال متوفی تصرف کند، در اینصورت باید ورثه اظهارنامه‌ای به وارث متصرف ارسال نمایند و رفع تصرف او را از ملک بخواهند و در صورت امتناع وی از رفع تصرف، دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ملک با احتساب کلیه خسارات دادرسی را تقدیم دادگاه کند.

ارکان دعوای اجرت المثل ایام تصرف

مطالبه اجرت المثل ایام تصرف دارای شرایط و ارکانی می باشد که به شرح ذیل است :

طبق قاعده کلی هر شخصی باعث ورود زیانی به دیگری شود ، ملزم به جبران خسارت آن می باشد و عامل زیان ، در مقابل زیان دیده مسئول و پاسخگو می باشد و به اصطلاح در مقابل وی مسوولیت دارد، بنابراین هیچ ضرری نباید بدون جبران باقی بماند.

1- مالکیت خواهان  : خواهان دعوا باید مالک ملک و یا ذی نفع  باشد.

2- تصرف خوانده : در صورتی که شخصی بدون مجوز قانونی در ملک دیگری تصرف نماید مستوجب پرداخت اجرت المثل ایام تصرف خواهد بود و مبنای آن قاعده لاضرر است. بنابراین ، اگر شخصی باعث ورود زیانی به دیگری شود ، ملزم به جبران خسارت آن  می باشد.

3- عدوانی بودن تصرف : مطابق ماده 337 قانون مدنی « هر گاه کسی بر حسب اذن صریح یا ضمنی از مال غیر استیفاء منفعت کند صاحب مال مستحق اجرت‌المثل خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که اذن در انتفاع مجانی بوده است.» توجه داشته باشید که رکن اساسی برای مطالبه اجرت المثل عدوانی بودن بودن تصرف می باشد.

هزینه دادرسی دعوای اجرت المثل

هزینه دادرسی مطالبه اجرت المثل ایام تصرف با توجه به اینکه مبلغ و میزان خواسته در زمان تقدیم دادخواست معلوم نیست براساس بند 14 ماده3 قانون وصول برخی درآمدهای دولت تمبر ایطال و الصاق می شود و  بقیه هزینه دادرسی بعد از تعیین خواسته و صدور حکم دریافت خواهد شد و دادگاه مکلف است قیمت خواسته را قبل از صدور حکم‌ مشخص نماید.

اجرت المثل ایام تصرف از چه زمانی شروع می شود؟

در صورتی که خواهان دعوا با شخص غاصب هیچگونه قراردادی اعم از شفاهی یا کتبی نداشته نباشد در اینصورت از زمان استیلا بر مال، ملزم به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف می باشد. ولی اگر شخص غاصب بعد از انقضاء قرارداد بدون اذن مالک مال به تصرفات خود ادامه دهد از تاریخ انقضاء قرارداد ملزم به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف می باشد.

ماده قانونی مطالبه اجرت المثل ایام تصرف

ماده 515 قانون آئین دادرسی مدنی « خواهان حق دارد ضمن تقدیم دادخواست یا در اثنای دادرسی و یا به‌طور مستقل … اجرت‌المثل را به ‌لحاظ عدم ‌تسلیم خواسته یا تأخیر تسلیم آن ازباب اتلاف و تسبیب از خوانده مطالبه نماید.»

ماده 328  قانون مدنی در خصوص اتلاف چنین مقرر نموده « هرکس مال غیر را تلف کند ضامن آن است و باید مثل ویا قیمت آن را بدهد اعم از اینکه از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و اعم ازاینکه عین باشدیا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کند ضامن نقص قیمت آن مال است.»

ماده 331  قانون مزبور در باب تسبیب چنین بیان کرده که « هرکس سبب تلف مالی بشود باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهده نقص و قیمت آن برآید.»

بنابراین با توجه به موارد فوق، خواهان حق دارد اجرت المثل ایام تصرف را چه از جهت عدم تسلیم و چه از جهت تاخیر در تسلیم و از هر دو جهت چه از باب اتلاف و چه از باب تسبیب از خوانده درخواست نماید و دادگاه طبق مواد فوق الذکر ملزم به تعیین اجرت المثل خواهد بود.

جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری

محتوای پیشنهادی

مطالبه اجاره معوقه بهترین وکیل یزد + مشاوره حقوقی با وکیل یزد وقف و ارکان وقف در قانون ایران دعوی خلع ید چیست؟